Van directie en hoger management mag worden verwacht dat ze, als rasechte promotors van veiligheid, regelmatig en proactief aanwezig zijn op de werkvloer.

Voor deze specifieke functiegroep zou het een evidentie moeten zijn dat ze weigeren om ook maar enige toegeving te doen op vlak van veiligheid, al dan niet in het belang van de productieresultaten. In die mate zelfs dat ze elke zinvolle vraag naar veiligheidsmiddelen en –ondersteuning onverkort moeten honoreren.

Los van het feit dat deze groep vanuit wettelijk oogpunt de uiteindelijke verantwoordelijkheid draagt voor de arbeidsveiligheid op de werkvloer, mag van het lijnmanagement worden verwacht dat ze in de eerste plaats een onberispelijke voorbeeldrol vervullen. Als echte veiligheidsambassadeurs mogen we van hen verwachten dat ze hun direct leidinggevenden coachen in het managen van het juiste veiligheidsgedrag op de werkvloer.

Op die manier groeit het broodnodige vertrouwen bij de direct leidinggevenden om het lijnmanagement op de hoogte te houden van mogelijke veiligheidsproblemen. Dat het lijnmanagement daarbij de nodige randvoorwaarden schept voor de teamleaders om zelf veiligheidsuitdagingen aan te gaan, is een eerste stap naar collectief veiligheidseigenaarschap.

Dit is maar al te vaak een zwaar onderschatte functiegroep, ook op vlak van arbeidsveiligheid. Van direct leidinggevenden mag worden verwacht dat ze van elke veiligheidsbijeenkomst een inspirerend leermoment maken en dat ze de mensen in hun ploeg aanmoedigen om elke onveilige situatie meteen te melden.

Ze zijn de eerste en meteen ook de krachtigste hefboom om directe feedback te geven op het veiligheidsgedrag van hun medewerkers. Op die manier kan continu gewerkt worden aan gedragsontwikkeling, -verandering en -beïnvloeding.

In een sterke veiligheidscultuur zijn operationele medewerkers geen passief lijdend voorwerp, maar een actief meewerkend voorwerp. Van deze functiegroep mag in de eerste plaats worden verwacht dat ze niet enkel zorg dragen voor hun eigen veiligheid, maar ook voor die van hun collega’s. Dit betekent uiteraard dat ze nooit de andere kant mogen opkijken en meteen moeten reageren op onveilige handelingen.

Net zo goed mag verwacht worden dat ze onveilige situaties melden en zelfs voorstellen formuleren om de veiligheid op het werk te verbeteren.

Als u dacht dat we hiermee klaar zijn met onze opsomming, heeft u het mis.

Wat namelijk te denken van de volgende groepen?

‘Ze hebben niets met arbeidsveiligheid te maken’ is helaas een veel gehoorde uitspraak en zelf zijn ze meestal de eersten om dit te beweren. Niets is echter minder waar.

Ook op kantoor is arbeidsveiligheid en gezondheid manifest aan de orde is, zeker omdat ergonomische risico’s of vallen en struikelen een van de meest voorkomende oorzaken van arbeidsongevallen zijn. Ook kantoormedewerkers hebben dus een ambassadeursrol te vervullen, niet in het minst ten aanzien van klanten, bezoekers of andere externen. 

Van deze groep mag en moet worden verwacht dat ze waarde toevoegen aan uw veiligheidscultuur, niet dat ze uw veiligheidscultuur devalueren. Het is een kwestie van afdwingen, en dit al tijdens de fase van de contractonderhandelingen.