Werken aan je veiligheidscultuur, hoe begin je er aan?
Enkele dagen geleden stelde de preventieadviseur van een uit de kluiten gewassen KMO mij de volgende vraag: “We willen als bedrijf werk maken van het versterken van onze veiligheidscultuur. Hoe pakken we dit best aan? Ik heb via het internet een ‘quickscan’ ingevuld waaruit blijkt dat onze veiligheidscultuur zich op reactief niveau bevindt…”.
Deze vraag verdient een genuanceerd antwoord, niet in het minst omdat heel wat preventie-adviseurs met deze complexe vraag worstelen. We belichten er daarom graag enkele facetten van.
Bepaal eerst en vooral de scope van uw intenties
Werken aan het versterken van het veiligheidsgedrag van een specifieke functiegroep binnen uw organisatie, bijvoorbeeld van uw direct leidinggevenden, vereist een totaal andere aanpak dan werk maken van de ontwikkeling van uw veiligheidscultuur.
Uw veiligheidscultuur versterken is een zaak van alles en iedereen in uw organisatie. Veiligheidscultuur gaat immers over de manier waarop uw organisatie als geheel omgaat met arbeidsveiligheid en bij uitbreiding met het welzijn van haar medewerkers.
Voor de eenduidigheid van het verhaal gaan we uit van de veronderstelling dat de vraagsteller de totale veiligheidscultuur van zijn organisatie bedoelt.
Bepaal het instapniveau van uw organisatie
Uw startpositie kennen is essentieel; er zijn heel wat manieren om dit op een accurate manier aan te pakken. Wij adviseren iedereen zeer omzichtig om te springen met het resultaat van een ‘quickscan’ en dit om volgende redenen:
– Het resultaat van een quickscan is de neerslag van uw persoonlijke opinie en als zodanig niet representatief voor wat leeft binnen het geheel van uw organisatie.
– Het resultaat van de meeste quickscans steunt op een beperkt aantal vragen, waardoor validiteit en betrouwbaarheid doorgaans te wensen overlaten.
‘Meten is weten’ of ‘meten om te weten’?
Meten is nuttig en nodig, mits de juiste dingen op de juiste manier gemeten worden.
Uit de vraagstelling blijkt dat de enige meetlat die gebruikt werd de maturiteitsladder van Hudson & Parker is. Voor alle duidelijkheid: cultuurmaturiteit is slechts één manier om naar uw veiligheidscultuur te kijken. U daartoe beperken leidt tot eenzijdige en meestal foute conclusies. Vergelijk het gerust met de conclusie dat een Olympisch kampioen gewichtheffen het potentieel heeft om de honderd meter sprint te winnen…
“Daarenboven laat een veiligheidscultuur zich niet uitdrukken in één cijfer!”
Deze uitspraak is niet van mij, maar van Prof. D. Parker, medeontwikkelaar van de fameuze maturiteitsladder. Breng dus uw veiligheidscultuur op een ‘genuanceerde’ manier in kaart. De volgende cultuuraspecten zijn daarbij alle minstens even belangrijk, niet in het minst omdat ze elkaar aanvullen en duiden.
>Uw veiligheidskarakterprofiel
>Uw cultuurmaturiteit – kies voldoende en relevante veiligheidstopics
>Uw topicanalyses, om gemiddelden mee te duiden
>Positie van uw sociaal-culturele variabelen
>De scores op vlak van het 5GI-model (Vijf gedragsbeïnvloeders – zie ook Stepstones for safety-model)
Zorg bij de bevraging voor een representatief aantal respondenten. Op basis van deze meetresultaten krijgt u een goed en vooral genuanceerd beeld van uw actuele veiligheidscultuur. Door vervolgens in onderling overleg te bepalen op welke vlakken, op welk niveau en binnen welk tijdsperspectief uw ambities zich zullen situeren, kan u beslissen welke acties nodig zijn om de kloof tussen de bestaande en beoogde situatie dicht te rijden.
In volgende blogs gaan we dieper in op deze uitdagingen.
LEES MEER
Waarom het vier-ogen principe niet altijd een goed idee is …
Zin en onzin over veiligheidsgedrag en arbeidsongevallen
Coronamaatregelen: waarom sommige mensen strikt in de leer zijn, terwijl anderen er als Pallieter mee omgaan …
Bedenkelijk vonnis in verband met arbeidsongeval tijdens stage
Opleiding tot preventieadviseur voldoet niet langer
'Die hard' veiligheidsambassadeurs
Een duurzame veiligheidscultuur is een zaak van iedereen.
Een veiligheidscultuur van wereldklasse: klinkt goed, is het ook realistisch?